Hamidiye Alayları...
Ermeniler " Bizim Türklerle toprak davamız, Kürtlerle kan davamız var" derler.
Bu sözün bu şekilde ifade edilişinin nedeni de 2. Abdülhamid tarafından 1891 yılında Rus ve Ermeni tehdidine karşı kurulmuş Hamidiye Alaylarıdır.
Yapısı itibarı ile Rusya'nın Kazak birliklerine benzeyen öncü hafif süvari birliklerine benzer.
Hem Rusya'nın Kafkaslar ve Doğu Anadolu’daki yayılmacı politikasına karşı, hem de Ermeni militan örgütlerinin (Hınçak, Taşnak gibi) isyanlarına karşı, sınır güvenliğini sağlamak ve isyanları bastırmak amacıyla Kürt aşiretlerinden savaşçı bir güç oluşturulmak istemiş.
2. Abdülhamid, Panislamizm politikasına uygun olarak, Sünni-Kürt aşiretlerini merkeze bağlamak, onları hem militarize hem de sadık hale getirmek istiyordu.
Kürtleri Osmanlı sistemine entegre ederek hem etnik hem de mezhepsel çatışmalara karşı bir denge kurmak istedi.
Alaylar genelde Kürt aşiret reislerinin komutasında idi.
Başlangıçta 50’den fazla alay kuruldu.
Resmî askeri eğitim almamışlar, ancak devlet tarafından silah, maaş ve unvan ile desteklenmişler.
Doğu Anadolu, Erzurum, Bitlis, Van, Diyarbakır gibi vilayetlerde aktif görev yapmışlar.
İlk etapta Doğu sınırında askeri caydırıcılık sağlanmış, devlete sadık aşiretler üzerinden bölgesel kontrol kurulmuş olsa da, Alaylar çoğu zaman yerel halka zulmetmeye başlamışlar.
Özellikle Ermeni köylerine yönelik saldırılar ve yağmalar yaygındı.
Bu saldırılardan bazı Türk köyleri de nasibini almıştır.
1894–1896 Hamidiye Katliamları olarak bilinen olaylarda Hamidiye Alayları’nın aktif rolü çok tartışmalıdır.
Diğer Kürt aşiretleriyle de çatışmalara girdiler.
Bu aşiretlerin de bu durum karşısında hızla silahlı ve özerk hale gelmesi merkezi otoritenin zayıflamasına sebep olmuştur.
II. Meşrutiyet’in ilanıyla (1908) birlikte Hamidiye Alayları gözden düşmüş,
1910’lara gelindiğinde ise Hamidiye adı kaldırılmıştır, bazıları ya aşiret hafif süvari alaylarına dönüştürülmüş ya da tamamen kaldırılmıştır.
Sonuç olarak uzun vadede bu yapı,
Hem etnik/mezhepsel gerilimleri artırmış,
Hem de aşiretlerin silahlı özerkliğini meşrulaştırarak merkezi otoriteyi zayıflatmıştır.
Ermeniler " Bizim Türklerle toprak davamız, Kürtlerle kan davamız var" derler.
Bu sözün bu şekilde ifade edilişinin nedeni de 2. Abdülhamid tarafından 1891 yılında Rus ve Ermeni tehdidine karşı kurulmuş Hamidiye Alaylarıdır.
Yapısı itibarı ile Rusya'nın Kazak birliklerine benzeyen öncü hafif süvari birliklerine benzer.
Hem Rusya'nın Kafkaslar ve Doğu Anadolu’daki yayılmacı politikasına karşı, hem de Ermeni militan örgütlerinin (Hınçak, Taşnak gibi) isyanlarına karşı, sınır güvenliğini sağlamak ve isyanları bastırmak amacıyla Kürt aşiretlerinden savaşçı bir güç oluşturulmak istemiş.
2. Abdülhamid, Panislamizm politikasına uygun olarak, Sünni-Kürt aşiretlerini merkeze bağlamak, onları hem militarize hem de sadık hale getirmek istiyordu.
Kürtleri Osmanlı sistemine entegre ederek hem etnik hem de mezhepsel çatışmalara karşı bir denge kurmak istedi.
Alaylar genelde Kürt aşiret reislerinin komutasında idi.
Başlangıçta 50’den fazla alay kuruldu.
Resmî askeri eğitim almamışlar, ancak devlet tarafından silah, maaş ve unvan ile desteklenmişler.
Doğu Anadolu, Erzurum, Bitlis, Van, Diyarbakır gibi vilayetlerde aktif görev yapmışlar.
İlk etapta Doğu sınırında askeri caydırıcılık sağlanmış, devlete sadık aşiretler üzerinden bölgesel kontrol kurulmuş olsa da, Alaylar çoğu zaman yerel halka zulmetmeye başlamışlar.
Özellikle Ermeni köylerine yönelik saldırılar ve yağmalar yaygındı.
Bu saldırılardan bazı Türk köyleri de nasibini almıştır.
1894–1896 Hamidiye Katliamları olarak bilinen olaylarda Hamidiye Alayları’nın aktif rolü çok tartışmalıdır.
Diğer Kürt aşiretleriyle de çatışmalara girdiler.
Bu aşiretlerin de bu durum karşısında hızla silahlı ve özerk hale gelmesi merkezi otoritenin zayıflamasına sebep olmuştur.
II. Meşrutiyet’in ilanıyla (1908) birlikte Hamidiye Alayları gözden düşmüş,
1910’lara gelindiğinde ise Hamidiye adı kaldırılmıştır, bazıları ya aşiret hafif süvari alaylarına dönüştürülmüş ya da tamamen kaldırılmıştır.
Sonuç olarak uzun vadede bu yapı,
Hem etnik/mezhepsel gerilimleri artırmış,
Hem de aşiretlerin silahlı özerkliğini meşrulaştırarak merkezi otoriteyi zayıflatmıştır.
9 gün önce
